Ενημέρωση φίλων για ό,τι παράγεται από τη μέλισσα, το σταφύλι και την ελιά, και όχι μόνο.

Σάββατο 28 Οκτωβρίου 2017

Μέλι, Αμπέλι και Ελιά μπαίνουν στο μικροσκόπιο των επιστημόνων



Στη διαμόρφωση ενός νέου παραγωγικού προτύπου για τη χώρα μας μπορεί να συμβάλει η επένδυση στην έρευνα και την καινοτομία ιδιαίτερα στον τομέα της αγροδιατροφής. Δράσεις και στρατηγικές, που αναπτύσσονται αυτό το χρονικό διάστημα, στόχο έχουν όχι μόνο να μετατρέψουν τις διαρθρωτικές αδυναμίες του τομέα σε ισχυρά ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα, αλλά να αναδείξουν και να βελτιώσουν την διατροφική αξία των ίδιων των προϊόντων, ταυτόχρονα με την καλύτερη κατανόηση της σχέσης τους με την ανθρώπινη υγεία, ευεξία και μακροζωία.
Σε αυτό το πλαίσιο, την περίοδο αυτή, το υπουργείο Παιδείας μέσω της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας και σε συνεργασία με το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων σχεδιάζουν μία σειρά δράσεων στον αγροδιατροφικό τομέα, τις «Εμβληματικές πρωτοβουλίες – Αλυσίδες αξίας στην αγροδιατροφή». Σε αυτές περιλαμβάνονται «Οι δρόμοι των αμπελώνων», «Οι δρόμοι της ελιάς» και «Οι δρόμοι της μέλισσας». Πρόκειται για τα τρία προϊόντα που επιλέχθηκαν για το έργο, σε πολιτικό επίπεδο, ενώ ήδη έχουν ξεκινήσει συζητήσεις για να προστεθούν στον κατάλογο και προϊόντας ζωικής προέλευσης.
Σε πρώτη φάση, οι πρωτοβουλίες αυτές σχετίζονται με την εφαρμογή νέων καινοτομικών επιστημονικών εργαλείων, με τη βοήθεια των οποίων θα επιτευχθεί η ανάδειξη και η ταυτοποίηση των μοναδικών χαρακτηριστικών των ελληνικών προϊόντων.
Μάλιστα, στις αρχές του νέου έτους, θα παρουσιαστεί ο κεντρικός στόχος των Εμβληματικών Πρωτοβουλιών, με την ανακοίνωση και της πρώτης δράσης, που αφορά την αξιοποίηση της γονιδιωματικής και άλλων τεχνολογιών, με πολιτική εφαρμογή στην ελιά και στο αμπέλι. Η πλήρης ανάλυση του γονιδιώματος της ελιάς και των ποικιλιών της, για παράδειγμα, θα οδηγήσει στην ταυτοποίησή τους και στην ιχνηλασιμότητα των προϊόντων, ενώ οι επιστήμονες θα έχουν πλέον στη διάθεσή τους ακόμα περισσότερα εργαλεία για να προχωρήσουν σε βελτιώσεις ειδών και ποικιλιών, για παράδειγμα, σε βιολογικό επίπεδο. Σε καμία περίπτωση δεν γίνεται συζήτηση για γενετική τροποποίηση.

Γενετική ταυτότητα

«Η ταυτοποίηση είναι πολύ σημαντική, γιατί θα μας επιτρέψει να δώσουμε μία ετικέτα στα προϊόντα», εξηγεί στην «ΥΧ» ο Δρ. Γιώργος Χουρδάκης, διευθυντής του γραφείου του αναπληρωτή υπουργού Έρευνας και Καινοτομίας, Κ. Φωτάκη. «Η ταυτοποίηση –καταγωγή/γενετική–, για παράδειγμα, των ποικιλιών αμπέλου θα αποτελέσει ένα σημαντικό εργαλείο και για το μάρκετινγκ των προϊόντων αυτών». Και συμπληρώνει: «Στόχος είναι το προϊόν να αποκτήσει τη δική του σφραγίδα, το δικό του brand name, για την ελληνικότητά του, αλλά και τη συγκεκριμένη ονομασία προέλευσης, εφόσον μιλάμε για λάδι, κρασί ή μέλι».
Όπως μας εξηγεί, το υπουργείο είναι σε συνεχή συνεργασία με το ΥΠΑΑΤ, ενώ συζητήσεις γίνονται παράλληλα με ερευνητικές και επιστημονικές ομάδες – πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα– και ήδη το πρότζεκτ αρχίζει να ετοιμάζεται. Το πιο πιθανό σενάριο είναι να διαμορφωθεί μία ευρεία κοινοπραξία ερευνητικών και επιστημονικών φορέων, που έχουν και την τεχνογνωσία, τον εξοπλισμό και τις υποδομές. Όσο για τη χρηματοδότηση μπορεί να γίνει είτε μέσω ΕΣΠΑ είτε από τρίτες πηγές, καθώς ήδη υπάρχει ενδιαφέρον από διάφορους φορείς.
Μάλιστα, όπως τονίζει ο κ. Χουρδάκης, τελικός αποδέκτης αυτών των δράσεων είναι οι ίδιοι οι παραγωγοί, οι ομάδες τους και οι συνεταιρισμοί. Στον προγραμματισμό προβλέπονται ενημερωτικές ημερίδες με τη συμμετοχή των παραγωγών για να υποβάλουν τις θέσεις τους, να μιλήσουν για τις ανάγκες τους, και μέσω ενός εποικοδομητικού διαλόγου να υπάρξουν και συνεργασίες.

Γεωργικά προϊόντα διατροφής και υγεία

Και εδώ έρχεται άλλη μία δράση, που στόχο έχει να αναδείξει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κάθε προϊόντος και τη σχέση τους με τη διατροφή και την υγεία. «Αυτά τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά θα ταυτοποιηθούν με επιστημονικές μεθόδους και θα υπάρχει η δυνατότητα να αναγράφονται στην ετικέτα του προϊόντος», εξηγεί ο κ. Χουρδάκης. «Ενδεχομένως να φτάσουμε για ορισμένα προϊόντα και σε επίπεδο health claim (πιστοποίηση με ισχυρισμό υγείας). Είναι πάρα πολύ σημαντικό για τα ελληνικά προϊόντα. Και αυτό θα επιτευχθεί μόνο εφαρμόζοντας σύγχρονες ερευνητικές μεθοδολογίες στον τομέα της αγροδιατροφής, είτε στον πρωτογενή είτε στον δευτερογενή – μεταποίηση».

Πέμπτη 5 Οκτωβρίου 2017

Αρκουδόβατος

Smilax aspera ή απλώς… Αρκουδόβατος

Ανήκει στην οικογένεια: Smilacaceae του γένους: Smilax (με 300 περίπου είδη).
Το συγκεκριμένο είδος είναι το: Smilax aspera ή αρκουδόβατος
Άλλες ονομασίες που συναντώνται σε διάφορες περιοχές της χώρας μας, είναι:
 Αρκόβατος, Ακρέβατος, Ξυλόβατος, Σμιλάγγι, Σαρσαπαρίλλη, κ.α.
Πρόκειται για ένα αναρριχώμενο πολυετές φυτό που απαντάται στην μεσόγειο.
Τα φύλλα του είναι σκληρά, γυαλιστερά, σε σχήμα καρδιάς, με αγκαθωτό περίγραμμα.
Τα άνθη είναι μικρά, λευκά με δυνατή ευωδία.
Οι καρποί είναι επίσης μικροί, στρόγγυλοι με κόκκινο χρώμα που σκουραίνει όσο ωριμάζει.
Οι βλαστοί αποκτούν μεγάλο μήκος καθώς αναρριχώνται και είναι γεμάτοι από αγκάθια.
Ο Αρκουδόβατος ξεκινάει την ανθοφορία του από τέλος Αυγούστου μέχρι τα μέσα Νοέμβριου – ανάλογα την περιοχή - στο τόπο μας την  Κασσάνδρα, από τα μέσα Σεπτεμβρίου.
Είναι από τα λίγα φυτά που ανθοφορούν το φθινόπωρο, και αυτό το κάνει χρήσιμο μελισσοκομικό φυτό.
Tο όνομά του προέρχεται από την ελληνική λέξη «Σμίλη», όνομα μυθικής νύμφης και την λατινική λέξη «asper», που σημαίνει  τραχύς.
Σύμφωνα με τον μύθο, μια από τις νύμφες, η Σμίλη, ερωτεύτηκε τον Κρόκο, έναν όμορφο σπαρτιάτη. Όμως, τον Κρόκο αγάπησε και ο Ερμής ο οποίος και ζήλεψε την σχέση και μεταμόρφωσε τον Κρόκο στο γνωστό φυτό κρόκο. Όταν η  Αφροδίτη είδε πόσο απαρηγόρητη ήταν η Σμίλη, την μεταμόρφωσε και αυτήν σε φυτό που ανθίζει το φθινόπωρο, την ίδια εποχή με τον αγαπημένο της Κρόκο για να είναι πάντα μαζί.
Η ονομασία Αρκουδόβατος δε, ίσως σχετίζεται με τα γυρτά αγκάθια του φυτού που μοιάζουν με νύχια αρκούδας…
Πάντως από την αρχαιότητα το φυτό αυτό ήταν γνωστό για τις θεραπευτικές του ιδιότητες.
Ο Διοσκουρίδης το περιγράφει ως αντίδοτο για τα δηλητήρια.
Αργότερα, χρησιμοποιήθηκε για την θεραπεία της σύφιλης, ενώ σήμερα χρησιμοποιείται στην ομοιοπαθητική για παθήσεις του δέρματος (τα ώριμα φρούτα σε μορφή πάστας εφαρμόζονται πάνω στο δέρμα για θεραπεία της ψώρας) και του ουροποιητικού συστήματος (η ρίζα έχει απολυμαντικές, διουρητικές και καθαρτικές ιδιότητες).

Θεωρείται γενικότερα ότι  βοηθά στην αποτοξίνωση του οργανισμού και ότι βοηθά στην καταπολέμηση του στρες.