Ενημέρωση φίλων για ό,τι παράγεται από τη μέλισσα, το σταφύλι και την ελιά, και όχι μόνο.

Πέμπτη 28 Μαρτίου 2013

7. Το κρασί, οι αλκοολικοί βαθμοί και το βιβλίο της Χημείας.

     Όταν ακούω κάποιος να αναφέρεται στο κρασί, στο μέλι, ή στο λάδι, το ενδιαφέρον μου  εντείνεται. Έχω ακούσει πολλά για την προχειρότητα των σχολικών βιβλίων. Ήμουν όμως πολύ  επιφυλακτικός σε αυτά που κατά διαστήματα λέγονταν. Πρόσφατα και ενώ ο γιός μου διάβαζε το μάθημα της Χημείας, τον άκουσα να λέει ότι η μέτρηση του αλκοολικού βαθμού στο κρασί γίνεται με αλκοολόμετρο (ενοτ. 3, κεφ. 3.5, σ.98). Δεν πίστευα στα αυτιά μου!




       Και όμως, το βιβλίο της Χημείας της Γ' Γυμνασίου περιέχει αυτό το απίστευτο λάθος.
    Αναρωτιέμαι πώς κανένας από τους 3 συγγραφείς του βιβλίου δεν το γνώριζε ή κάποιος που εν τέλει το ενέκρινε, δεν το πρόσεξε.
     Άρχισα να ψάχνω στο internet αν υπάρχει κάτι σχετικά με αυτό ή αν υπάρχει κάποιο σχόλιο απο άλλον, ο οποίος το παρατήρησε. Με έκπληξη, ομολογώ, βρήκα την ηλεκτρονική έκδοση του βιβλίου στην οποία είχε διορθωθεί το λάθος και στη θέση της λέξης "κρασί" υπήρχε το "τσίπουρο". Μάλιστα η σχετική φωτογραφία είχε αλλάξει επίσης.
    Κατανοώ ότι ενδεχόμενα λάθη σε τυπωμένα βιβλία δεν μπορούν να διορθωθούν, παρά στην επόμενη έκδοση. Όμως, τότε, πρέπει ο καθηγητής να είναι ενήμερος και να το επικοινωνεί στους μαθητές του.
    Με αυτή την, εκτός προγράμματος, ανάρτηση ήθελα απλώς να εκφράσω την έκπληξή μου για το εκφραστικό αυτό ατόπημα ενός σχολικού βιβλίου. Βεβαίως τα βιβλία δεν διεκδικούν το αλάθητο, αλλά τουλάχιστον για τα σχολικά προσδοκούσα περισσότερο επαγγελματισμό.

    Πάντως, καλό είναι να αντιμετωπίζουμε με κριτικό πνεύμα, οτιδήποτε διαβάζουμε, ακόμη και αυτήν την ανάρτηση ...

Πέμπτη 21 Μαρτίου 2013

6. Φτιάξε το δικό σου, σπιτικό ξίδι.



  Το να φτιάξεις το δικό σου ξίδι είναι μια εύκολη υπόθεση, αρκεί να το θέλεις  και να έχεις κάποιες  βασικές γνώσεις.
Ξίδι εμπορίου - σπιτικό - βαλσάμικο         

Θεωρητικά:

Φυσιολογική κατάληξη του κρασιού είναι να γίνει ξίδι. Το ξίδι,  είναι αραιό διάλυμα του οξικού οξέως,  το οποίο  προέρχεται από την οξική ζύμωση της αλκοόλης. Για την μετατροπή αυτή, απαραίτητα είναι τα οξικά βακτήρια. Τα  οξικά βακτήρια είναι αερόβια βακτήρια, δηλαδή για να λειτουργήσουν χρειάζονται αέρα. Η κατάλληλη θερμοκρασία για την ανάπτυξή τους είναι 20 με 35 βαθμοί κελσίου. Αντίθετα, η έκθεσή τους  σε μεγάλες συγκεντρώσεις αλκοόλης  και σε ηλιακές ακτίνες τα αδρανοποιεί.

 

Πρακτικά:

  • Επιλέγουμε το κρασί  που επιθυμούμε να μετατρέψουμε σε ξίδι. Αυτό, μπορεί να είναι ένα «καλό» κρασί αλλά μπορεί να είναι και ένα «χαλασμένο» κρασί.
  • Το βάζουμε σε ένα δοχείο, (όχι μεταλλικό) και κατά προτίμηση με ευρύ στόμιο ώστε να διευκολύνεται η επαφή του με τον αέρα.
  • Στη συνέχεια το νερώνουμε  ανάλογα με το πόσο δυνατό ξίδι θέλουμε να κάνουμε. Το ξίδι του εμπορίου είναι 6 βαθμών.  Για παράδειγμα, αν έχουμε ένα κρασί 12 βαθμών αλκοόλης και θέλουμε να φτιάξουμε ξίδι 8 βαθμών, θα πρέπει να το αραιώσουμε με 50%  του όγκου του κρασιού, με νερό.
  • Τοποθετούμε το δοχείο σε καλά αεριζόμενο μέρος και μακριά από το φως του ήλιου.
  • Προσθέτουμε για μαγιά, λίγο σπιτικό ξίδι (όχι του εμπορίου) ή αν δεν υπάρχει, ένα μακαρόνι.
  • Μετά από ένα μήνα, στην επιφάνειά του έχει σχηματιστεί ένας λευκός υμένας (είναι τα οξικά βακτήρια). Είναι η ώρα για να δοκιμάσουμε το ξίδι μας. Σημειώνω ότι ο χρόνος της μετατροπής εξαρτάται άμεσα από τα άλατα του θείου που περιέχει το κάθε κρασί. Τα άλατα του θείου είναι το συντηρητικό των κρασιών για να μην ξινίζουν. Έτσι, όσο λιγότερα άλατα του θείου περιέχει το κρασί, τόσο λιγότερος χρόνος χρειάζεται για να γίνει ξύδι.
  • Αν θέλουμε να διατηρήσουμε τον οξοποιητή μας, δηλαδή το δοχείο με το ξίδι ώστε να παράγουμε συνεχώς καινούριο ξίδι, δεν πρέπει να χαλάσουμε τον υμένα αυτόν. Στην περίπτωση αυτή, ανά 15 ημέρες αφαιρούμε ξίδι και όσο ξίδι αφαιρούμε, τόσο νερωμένο κρασί πρέπει να βάζουμε.


Ξίδι εμπορίου                  και                σπιτικό              


Το ξίδι είναι εξαιρετικά ωφέλιμο για τον οργανισμό.
Έχει ιδιαίτερη και ξεχωριστή γεύση, γι΄αυτό και χρησιμοποιείται ευρέως στη μαγειρική.  
Ήδη από την αρχαιότητα οι ιδιότητές του ήταν γνωστές, γι΄αυτό και χρησιμοποιούνταν ως φάρμακο για τον  πυρετό, το άσθμα,  τις ταχυκαρδίες, την παχυσαρκία, την αρθρίτιδα κ.α., ιδιότητες που και η σύγχρονη ιατρική επιστήμη επιβεβαιώνει.
Είναι αποτελεσματικό φυσικό καθαριστικό, ιδίως για τα άλατα.
Ιδιοκατασκευή σπιτικού οξοποιητή



Τέλος,  το ξίδι, έχει εξαιρετικά αποτελέσματα και στη εύρυθμη λειτουργία του εγκεφάλου, όπως μας διαβεβαιώνει η λαϊκή μας παράδοση:  - Πιές ξίδι να σου περάσει -


 
 
 

Φτιάχνουμε το δικό μας ξίδι.
Άλλωστε, τσάμπα ξίδι, γλυκό σαν μέλι.

Σάββατο 16 Μαρτίου 2013

5. Η τροφή σου, το φάρμακό σου.

    Ο Ιπποκράτης, ο πατέρας της σύγχρονης ιατρικής έλεγε, “Η τροφή σου να είναι το φάρμακό σου και το φάρμακό σου να είναι η τροφή σου”, πιστεύοντας πως η διατροφή είναι ο θεμέλιος λίθος για την καλή  υγεία.

 
     
  Όλες η τροφές μπορεί να είναι φάρμακα αλλά και όλες μπορεί να βλάψουν την υγεία. Το οξυγόνο  για παράδειγμα,  είναι το πλέον απαραίτητο στοιχείο για τη ζωή. Λίγα μόνο λεπτά χωρίς οξυγόνο αρκούν για να σταματήσει η ζωή, ενώ αντίθετα η αύξηση οξυγόνου στο περιβάλλον έως και 100%  λειτουργεί ευεργετικά στον οργανισμό. Από την άλλη μεριά, αν βρεθούμε σε περιβάλλον με μερική πίεση οξυγόνου 1,6 ατμόσφαιρες, τότε το οξυγόνο γίνεται τοξικό και προκαλεί το θάνατο. Άρα, το πιο απαραίτητο στοιχείο για τη ζωή, κάτω από ορισμένες συνθήκες, μπορεί να μετατραπεί σε δηλητήριο.



       Αυτό που κατά τη γνώμη μου βλάπτει,  είναι η υπερβολή. Σκεφτείτε ότι δεν είναι απαραίτητο να υιοθετούμε αβασάνιστα κάθε νέα "επιστημονική ανακάλυψη" για τις ευεργετικές ιδιότητες κάποιων τροφών, θεωρώντας  ότι η συστηματική κατανάλωσή τους θα μας κάνουν άτρωτους σε ασθένειες. Άλλωστε, αυτό που σήμερα παρουσιάζεται ως πανάκεια, αύριο ονομάζεται επιβλαβές.

     Η όλη ιστορία με τις θεωρίες για την τροφή και το τι μπορεί να κάνει στον άνθρωπο, πάει πολύ πιο παλιά από τον Ιπποκράτη και μάλιστα από την αρχή της ανθρωπότητας. Από τότε που ο Αδάμ και η Εύα πίστεψαν πως  τρώγοντας ένα μήλο θα αποκτούσαν "την γνώση του καλού και του κακού"... 
      
 
 Τα αντιοξειδωτικά προφυλάσσουν τον οργανισμό από τον καρκίνο, μάς ενημερώνουν πολλά άρθρα στο τύπο και στα ΜΜΕ. Την ίδια στιγμή βρίσκεις άρθρα που λένε ότι η υπερβολή στα αντιοξειδωτικά τροφοδοτεί τον καρκίνο.
  
 
 
  Η γνώμη μου είναι ότι όλες οι τροφές είναι απαραίτητες για τον οργανισμό.Καμία τροφή δεν πρέπει να αποκλείεται από τη διατροφή μας, αλλά οι θρεπτικές ουσίες, οι βιταμίνες και τα ιχνοστοιχεία πρέπει να προσλαμβάνονται μέσα από μία υγιεινή, ισορροπημένη και μετρημένη διατροφή.
 
Γι΄ αυτό, λέμε ΝΑΙ στη μεσογειακή διατροφή και  στην ορθόδοξη χριστιανική νηστεία.

ΚΑΛΗ ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ.

Παρασκευή 8 Μαρτίου 2013

4. Επιλέγοντας ελαιόλαδο

    Στο άρθρο 71 του  Ελληνικού Κώδικα Τροφίμων και Ποτών (ΚΤΠ), που αφορά το ελαιόλαδο, ορίζεται:  "Ελαιόλαδο χαρακτηρίζεται το έλαιο που λαμβάνεται, από τους καρπούς της ελαίας της ευρωπαϊκής (OLEA EUROREA) με μέσα αποκλειστικά μηχανικά και μεθόδους ή επεξεργασίες οπωσδήποτε φυσικές, σε θερμοκρασίες που να μην προκαλούν αλλοίωση του ελαίου".
    
     Η επιλογή του ελαιόλαδου είναι μια δύσκολη υπόθεση. Αρκετή ώρα χρειάστηκα προσπαθώντας να επιλέξω το "καλύτερο" ελαιόλαδο από το ράφι του super market (το "επιλέξω" είναι θεωρητικό αφού, τουλάχιστον ελαιόλαδο,  δεν χρειάζεται να αγοράζω).
 
     Πάντως, αυτό που κατά τη γνώμη μου, πρέπει να γνωρίζουμε ως καταναλωτές, είναι ο παρακάτω πίνακας. Σ΄αυτόν τον πίνακα του παραρτήματος ΙΙ του ΚΤΠ,  φαίνονται τόσο οι κατηγορίες του ελαιόλαδου, όσο  και τα χαρακτηριστικά κάθε μιας από αυτές.
      Να αναφέρω εδώ, ότι αρκεί ένα μόνο χαρακτηριστικό του ελαίου να μη συμμορφώνεται προς τις αναφερόμενες τιμές, ώστε να αλλαχθεί η κατηγορία του ή να κριθεί ότι δεν πληρεί τις προδιαγραφές καθαρότητας.   
      Από τις κατηγορίες του ελαιόλαδου, αυτές που επιτρέπεται από την νομοθεσία να κυκλοφορούν στο λιανεμπόριο είναι:
  • Εξαιρετικό Παρθένο Ελαιόλαδο
  • Παρθένο Ελαιόλαδο
  • Ελαιόλαδο

Σε κανένα Super Market δεν βρήκα  Παρθένο Ελαιόλαδο αλλά μόνο Εξαιρετικό Παρθένο Ελαιόλαδο και Ελαιόλαδο.
     Η μόνη εξήγηση που μπορώ να δώσω είναι ότι το Παρθένο Ελαιόλαδο χρησιμοποιείται για την παρασκευή του Ελαιόλαδου, το οποίο είναι μείγμα Παρθένου και εξευγενισμένου Ελαιόλαδου και πάντα αναφέρεται στην ετικέτα του προϊόντος.

Μελετώντας τον παραπάνω πίνακα, ξεχωρίζω:
  1. Οξύτητα: είναι το πρώτο χαρακτηριστικό και προσδιορίζεται σε ελεύθερα λιπαρά οξέα,(όσο μικρότερη είναι, τόσο καλύτερα).
  2. Οργανοληπτικά στοιχεία: του ποιοτικού ελαιόλαδου είναι, το άρωμα φρούτου ελιάς που δείχνει ότι δεν έγινε καμία επεξεργασία, η πίκρα που προέρχεται από την ελαιοπικρίνη (φυσικό συστατικό της ελιάς) δείχνει ότι το μάζεμα έγινε την κατάλληλη εποχή, αφού η ελαιοπικρίνη ελαττώνεται και χάνεται με την υπερωρίμανση της ελιάς, και το πικάντικο "κάψιμο" που προέρχεται από τα εθαίρια έλαια της ελιάς. Οργανοληπτικά χαρακτηριστικά ενός μη ποιοτικού ελαιόλαδου είναι, το τάγισμα, μία ιδιαίτερα δυσάρεστη γεύση, η οποία δείχνει ότι το λάδι έχει υποστεί αυτοξείδωση μετά από παρατεταμένη επαφή με τον ατμοσφαιρικό αέρα,  η οσμή - γεύση μούργας που δείχνει την επαφή με το κατακάθι στη δεξαμενή φύλαξης και τέλος η επίπεδη γεύση , (όταν αυτή δεν υπάρχει ή είναι πολύ ελαφριά), πράγμα που δείχνει ότι έμεινε εκτεθειμένο για μεγάλο χρονικό διάστημα εκτεθειμένο στο οξυγόνο.
Ολοκληρώνοντας προτείνω, τη μη κατανάλωση ελαιόλαδου παλαιότερου των δύο ετών και αγουρέλαιου παλιότερου των εννέα μηνών. Προσεκτική επιλογή με κριτήριο τα αναγραφόμενα χαρακτηριστικά του ελαιόλαδου και όχι την προσεγμένη εμφάνιση του προϊόντος. Αυτή η καταναλωτική συνήθεια θα οδηγήσει σε κατανάλωση ποιοτικότερου ελαιόλαδου  σε καλύτερη τιμή.